Quy định chung và tổ chức thi công an toàn trong biện pháp thi công hệ thống PCCC

Trong mọi biện pháp thi công hệ thống PCCC, việc tuân thủ các quy định an toàn là yếu tố tiên quyết nhằm đảm bảo quá trình thi công diễn ra suôn sẻ, không gây rủi ro cháy nổ hay tai nạn lao động. Trước khi bắt đầu từng giai đoạn, nhà thầu phải trình kế hoạch thi công chi tiết, bao gồm tiến độ, nhân lực, vật tư và phương án kiểm soát an toàn.

Tại công trường, đơn vị thi công cần chuẩn bị thẻ ra vào cho công nhân và kỹ sư, lắp đặt biển báo, băng cảnh báo, rào chắn khu vực nguy hiểm, đồng thời bố trí nhân viên an toàn trực tại các hố đào hoặc khu vực có nguy cơ cao.

Khi thực hiện các công việc như hàn, cắt hoặc thao tác với nguồn nhiệt, trong phạm vi nhà ga hay công trình đang hoạt động, bắt buộc phải tuân thủ biện pháp chống cháy nổ theo tiêu chuẩn thi công hệ thống PCCC. Cụ thể, cần sử dụng bạt chống cháy để ngăn tia lửa, lắp phễu hút khói kết nối quạt hút, đồng thời đặt bình chữa cháy xách tay tại khu vực thao tác.

Việc áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp thi công hệ thống PCCC an toàn không chỉ giúp công trình đạt tiêu chuẩn nghiệm thu của Cảnh sát PCCC mà còn bảo vệ tính mạng con người và tài sản trong suốt quá trình thi công.

Biện pháp thi công hệ thống PCCC

Biện pháp thi công hệ thống chữa cháy (Fire Protection)

Trong quy trình biện pháp thi công hệ thống PCCC, hạng mục hệ thống chữa cháy là phần trọng yếu, đảm nhiệm vai trò cung cấp nước và áp lực cần thiết để dập tắt đám cháy ngay khi phát sinh. Việc thi công hệ thống này đòi hỏi độ chính xác cao, tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia (TCVN 5760:2001, QCVN 06:2020/BXD) và các hướng dẫn của Cục Cảnh sát PCCC. Một quy trình thi công chuyên nghiệp sẽ giúp hệ thống vận hành ổn định, hiệu quả và được nghiệm thu thuận lợi.

Chuẩn bị chung

Trước khi bắt đầu thi công, đơn vị thi công cần hoàn thiện các bước chuẩn bị sau để đảm bảo quá trình thực hiện diễn ra suôn sẻ và an toàn:

  • Bản vẽ thi công đã được cơ quan chức năng thẩm định, có đầy đủ chi tiết tuyến ống, vị trí thiết bị và mặt bằng thi công.

  • Vật tư, thiết bị (ống, van, bơm, phụ kiện) được kiểm định đạt chuẩn PCCC, có CO/CQ và chứng nhận kiểm định chất lượng.

  • Trang thiết bị an toàn lao động như dây an toàn, găng tay cách nhiệt, bình chữa cháy tại chỗ, hệ thống quạt hút khói và thiết bị chống nổ.

Trình tự thi công

Một biện pháp thi công hệ thống PCCC đúng chuẩn cần tuân theo các bước thi công hợp lý, đảm bảo đồng bộ và an toàn tuyệt đối:

  • Thi công đường ống chữa cháy ngầm: Tiến hành định vị tuyến ống, đào rãnh, đầm đáy mương theo cao độ thiết kế, sau đó đặt ống và gối đỡ cố định. Trước khi lấp đất, hệ thống phải được thử áp lực với mức áp tối thiểu bằng 1,5 lần áp lực thiết kế, đảm bảo không rò rỉ hay biến dạng.

  • Thi công đường ống nổi: Gia công, cắt, hàn, sơn chống gỉ và lắp đặt hệ thống ống cấp nước chữa cháy trên trần, tường hoặc sàn. Tiến hành định vị giá đỡ, lắp van, khớp nối, phụ kiện, và kiểm tra độ kín tại các mối nối.

  • Lắp đặt máy bơm chữa cháy: Đây là “trái tim” của hệ thống chữa cháy. Cần xác định chính xác vị trí đặt bơm, chế tạo bệ quán tính có lò xo giảm chấn, kết nối đường ống hút – đẩy, đấu nối tủ điều khiển điện và chạy thử không tải, có tải để kiểm tra áp lực và lưu lượng nước theo thông số thiết kế

Biện pháp thi công hệ thống PCCC

Việc thực hiện đúng biện pháp thi công hệ thống PCCC cho hạng mục chữa cháy không chỉ đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả mà còn góp phần giúp công trình đạt tiêu chuẩn nghiệm thu, vận hành ổn định và an toàn trong thời gian dài.

Biện pháp thi công hệ thống báo cháy (Fire Alarm)

Trong biện pháp thi công hệ thống PCCC, hạng mục hệ thống báo cháy tự động đóng vai trò “trái tim cảnh báo sớm” – giúp phát hiện kịp thời khói, nhiệt hoặc lửa ngay từ giai đoạn đầu của đám cháy. Một hệ thống báo cháy được thi công đúng quy trình không chỉ bảo vệ an toàn cho người và tài sản mà còn đảm bảo công trình đáp ứng tiêu chuẩn nghiệm thu của cơ quan Cảnh sát PCCC.

Để đạt hiệu quả tối ưu, quy trình thi công hệ thống báo cháy cần được thực hiện chính xác, đồng bộ giữa các thiết bị và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn như TCVN 5738:2001 và TCVN 7568-14:2015. Dưới đây là các bước chính trong biện pháp thi công hệ thống PCCC phần báo cháy.

Thi công hệ thống dây và cáp tín hiệu

Trước hết, cần lắp đặt dây tín hiệu và cáp chuyên dụng trong ống bảo vệ PVC hoặc đi âm trần, đảm bảo không chạm chập, cách điện hoàn hảo và có biện pháp chống va đập, chống ẩm.

  • Các tuyến dây được bố trí gọn gàng theo bản vẽ thiết kế đã duyệt.

  • Dây đi qua tường, dầm, sàn bê tông phải được khoan đúng kích thước, ống chờ được cố định chắc chắn và trát hoàn thiện sau khi lắp đặt.

  • Sau khi luồn dây xong, tiến hành đo kiểm thông mạch, điện trở cách điện và lập biên bản nghiệm thu từng khu vực.

Lắp đặt thiết bị báo cháy

Tiếp theo là lắp đầu báo khói, đầu báo nhiệt, nút nhấn khẩn cấp, chuông và đèn báo cháy theo từng vùng (zone) quy định trên bản vẽ.

  • Đầu báo khói được bố trí tại trần, khoảng cách tối đa 9 m; đầu báo nhiệt ở khu vực dễ phát sinh nhiệt độ cao.

  • Các thiết bị được gắn trên đế chuyên dụng, đấu nối dây đúng cực tính, được dán nhãn định danh rõ ràng.

  • Trước khi lắp đầu báo chính thức, kỹ sư cần kiểm tra thông mạch và điện áp hoạt động để tránh sai sót trong quá trình nghiệm thu.

Kết nối về trung tâm báo cháy

Khi toàn bộ thiết bị đã được cố định, đội kỹ thuật tiến hành kết nối hệ thống về tủ trung tâm báo cháy. Đây là giai đoạn quan trọng nhất, đảm bảo hệ thống hoạt động đồng bộ và chính xác.

  • Cáp tín hiệu từ các tầng, các zone được đấu nối đúng thứ tự vào bo mạch trung tâm.

  • Mỗi đầu báo, chuông, đèn hoặc nút nhấn khẩn đều được số hóa địa chỉ và mã vùng (zone) theo bản vẽ.

  • Sau khi đấu nối, tiến hành kiểm tra hiển thị, test từng thiết bị bằng cách giả lập khói, nhiệt hoặc ấn nút khẩn để xác định thời gian phản hồi và tính chính xác của tín hiệu.

Biện pháp thi công hệ thống PCCC báo cháy

Việc thực hiện đúng và đầy đủ các bước trong biện pháp thi công hệ thống PCCC phần báo cháy giúp công trình đạt tiêu chuẩn kỹ thuật, phát hiện sớm và xử lý nhanh các sự cố cháy nổ, giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Biện pháp thi công hệ thống thoát khói, tăng áp và chiếu sáng sự cố

Trong biện pháp thi công hệ thống PCCC, ngoài các hạng mục báo cháy và chữa cháy, việc thi công hệ thống thoát khói, tăng áp và chiếu sáng sự cố cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng, giúp bảo vệ tính mạng con người trong tình huống khẩn cấp. Khi xảy ra cháy, khói và khí độc chính là nguyên nhân gây ngạt và mất phương hướng, vì vậy hệ thống này có nhiệm vụ giữ lối thoát hiểm luôn thông thoáng, sáng rõ và an toàn.

Đây là hạng mục bắt buộc trong mọi công trình dân dụng và công nghiệp, từ tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, khách sạn cho đến hầm xe. Một hệ thống được thi công đúng kỹ thuật theo biện pháp thi công hệ thống PCCC sẽ giúp đảm bảo: khói được hút ra nhanh chóng, áp suất cầu thang thoát hiểm luôn dương, và người bên trong có thể nhìn rõ hướng di chuyển ra ngoài.

Cụ thể, công tác thi công bao gồm:

  • Lắp đặt quạt hút khói, quạt tăng áp, damper và ống gió chống cháy, đồng thời thiết lập logic liên động với hệ thống báo cháy để tự động kích hoạt khi có sự cố.

  • Thi công hệ thống chiếu sáng khẩn cấp và biển báo Exit, kiểm tra thời lượng pin dự phòng, đảm bảo hoạt động tối thiểu ≥ 120 phút khi mất điện.

Biện pháp thi công hệ thống PCCC thoát hiểm

Những hạng mục này tuy âm thầm nhưng là “phao cứu sinh” trong tình huống khẩn cấp. Khi được thực hiện đúng biện pháp thi công hệ thống PCCC, chúng góp phần giúp con người thoát nạn an toàn, nhanh chóng và hiệu quả.

Kiểm soát vật tư, thiết bị và hồ sơ hoàn công

Trong biện pháp thi công hệ thống PCCC, công tác kiểm soát vật tư, thiết bị và hồ sơ hoàn công đóng vai trò then chốt nhằm đảm bảo chất lượng, an toàn và tính minh bạch của toàn bộ dự án. Mọi thiết bị, đường ống, van, đầu báo, hay máy bơm được sử dụng trong công trình đều phải đạt tiêu chuẩn kiểm định PCCC quốc gia, giúp hệ thống vận hành ổn định và được cơ quan chức năng chấp thuận nghiệm thu.

Tất cả vật tư – thiết bị trước khi lắp đặt phải được kiểm tra kỹ lưỡng về nguồn gốc và chất lượng:

  • Cam kết sử dụng hàng chính hãng, có đầy đủ chứng nhận CO/CQ, chứng nhận kiểm định an toàn PCCC theo quy định.

  • Mỗi thiết bị được gắn mã số quản lý, lưu trữ thông tin theo số lô, vị trí lắp đặt và ngày thi công nhằm dễ dàng truy xuất khi cần bảo trì hoặc thay thế.

  • Đơn vị thi công phải ghi chép đầy đủ nhật ký công trường, biên bản kiểm tra vật tư (MIR) và biên bản nghiệm thu hạng mục (WIR) theo từng giai đoạn thi công.

Kiểm soát vật tư, thiết bị

Sau khi công trình hoàn thành, đội ngũ kỹ thuật sẽ lập hồ sơ hoàn công gồm bản vẽ thực tế, danh mục vật tư, nhật ký và biên bản kiểm định. Hồ sơ này là căn cứ để bàn giao hệ thống cho chủ đầu tư. Đồng thời trình Cảnh sát PCCC kiểm định và cấp phép vận hành chính thức.

Áp dụng đúng và đầy đủ các biện pháp thi công hệ thống PCCC là bước không thể thiếu để hệ thống phòng cháy chữa cháy của công trình hoạt động hiệu quả, đáp ứng tiêu chuẩn và pháp lý.